Упражнение 2: звуки, закон сингармонизма, синонимы, ударение в глаголах
Прочитайте. Назовите звуки в выделенных словах
Ответы:
мәкаль – [мәкәл] – бу сүз 5 аваздан тора: [м] – яңгырау тартык; [ә] – нечкә сузык; [къ] — яңгырау тартык; [ә] – нечкә сузык; [л] – яңгырау тартык.
югалмас – [йугалмас] – бу сүз 8 аваздан тора: [й] – саңгырау тартык; [у] – калын сузык; [гъ] – яңгырау тартык; [а] – калын сузык; [л] – яңгырау тартык; [м] – яңгырау тартык; [а] – калын сузык; [с] – саңгырау тартык
әшәкегә – [әшәкегә] – бу сүз 7 аваздан тора: [ә] – нечкә сузык; [ш] – саңгырау тартык; [ә] – нечкә сузык; [к] – саңгырау тартык; [э] – нечкә сузык; [г] – яңгырау тартык; [ә] – нечкә сузык.
башка – [башка] – бу сүз 5 аваздан тора: [б] – яңгырау тартык; [а] – калын сузык; [ш] – саңгырау тартык; [къ] — саңгырау тартык; [а] – калын сузык.
катыштырма – [катыштырма] – бу сүз 10 аваздан тора: [къ] – саңгырау тартык; [а] – калын сузык; [т] – саңгырау тартык; [ы] — калын сузык; [ш] – саңгырау тартык; [т] – саңгырау тартык; [ы] — калын сузык; [р] – яңгырау тартык; [м] – яңгырау тартык; [а] – калын сузык.
телгә – [телгә] – бу сүз 5 аваздан тора: [т] – саңгырау тартык; [э] – нечкә сузык; [л] – яңгырау тартык; [гъ] – яңгырау тартык; [ә] – нечкә сузык.
Есть ли в первом предложении слова, не подчиненные закону сингармонизма?
Ответы:
Әйе. Беренче җөмләдәге мәкаль сүзе сингармонизм законына буйсынмаган.
Найдите синонимы к следующим словам:борынгы, колак сал, яманнан, яхшы, сүгү, саф, башка, наданлыктан
Ответы:
борынгы – элекке,
колак сал – тыӊла
яман – начар, әшәке
яхшы – әйбәт
сүгү – орышу, ачулану
саф – пакъ, чиста
башка – бүтән
наданлык – ахмаклык, аӊгыралык
Поставьте ударение в глаголах. Объясните особенности постановки ударения в положительных и отрицательных формах глаголов.
Ответы:
килгә’н, колак са’л, саклап ка’л, сүгү, юга’лмас, ки’тмәс, буяу, югалы’р, кил, ө’йрән, белү, катышты’рма, уйна’тмак
Барлык формасындагы фигыльләрдә басым соңгы иҗеккә төшә. Юклык формасындагы фигыльдә юклык кушымчасы басымны алмый һәм үзеннән үткәрми.
Икенче зат боерык фигыльләрдә басым беренче иҗеккә төшә: ө’йрән